neutralność klimatyczna© aapsky
Komisja Europejska opublikowała listę europejskich miast, które będą uczestniczyć w misji(1) na rzecz Neutralnych Klimatycznie i Inteligentnych Miast do 2030 r. Wniosek o udział w programie zgłosiło 377 miast z całej Europy, spośród nich wybrano 100 miast z 27 państw członkowskich UE. W wybranych miastach zamieszkuje 12% populacji Europy.Dodatkowo do udziału w misji zaproszonych zostało 12 miast z krajów stowarzyszonych lub potencjalnie stowarzyszonych z programem Horyzont Europa (2021-2027) w zakresie badań naukowych i innowacji. Pośród wybranych miast znalazły się zarówno większe, jak i mniejsze ośrodki miejskie – znajdujące się obecnie w różnych miejscach drogi do osiągnięcia neutralności klimatycznej (pełna lista miast na grafice poniżej).
Czytaj też: Polscy naukowcy apelują o podjęcie działań na rzecz klimatu
4% powierzchni zamieszkiwanej przez 75% obywateli UE 
Wskazane miasta – przy wsparciu funduszy unijnych – będą działać jako ośrodki eksperymentów i innowacji w zakresie neutralności klimatycznej. Łącznie na ten cel przeznaczonych zostanie 360 mln euro wsparcia finansowego z programu Horyzont Europa. KE zakłada jednak, że kwota ta może w przyszłości zostać zwiększona. - Komisja będzie działać na rzecz mobilizacji dodatkowych środków i finansowania ze źródeł publicznych i prywatnych – dodano w komunikacie KE.
Jak wyjaśnia KE, europejskie miasta odgrywają kluczową rolę w osiągnięciu neutralności klimatycznej do 2050 r., co jest głównym celem Europejskiego Zielonego Ładu. – Miasta zajmują tylko 4% powierzchni lądowej UE, ale są domem dla 75% obywateli UE. Ponadto miasta zużywają ponad 65% światowej energii i odpowiadają za ponad 70% globalnej emisji CO2 – wyjaśnia KE. Stąd też działania podejmowane w ramach misji dotyczyć będą badań i innowacji w dziedzinie zrównoważonej mobilności, efektywności energetycznej czy planowania miejskiego, umożliwiać mają także tworzenie wspólnych inicjatyw i zacieśnianie współpracy z innymi programami UE.
Misja miast angażować będzie zarówno obywateli, jak i przedsiębiorstwa, inwestorów oraz władze regionalne i krajowe, tak aby do 2030 r. w Europie funkcjonowało 100 neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast. Celem misji jest ponadto „zapewnienie, aby miasta te działały jako ośrodki eksperymentów i innowacji, tak by umożliwić wszystkim europejskim miastom podążanie ich śladem do 2050 r.”. - Dzięki wsparciu UE będziemy szukać najlepszych rozwiązań dla ochrony klimatu. W ramach misji Komisji Europejskiej stworzymy między innymi ekologiczny i proobywatelski system ciepłowniczy oparty na OZE. Wypracowane rozwiązania będą mogły służyć za wzór do zastosowania w innych miastach Polski i UE. Przed nami wiele inwestycji na rzecz klimatu i czystego powietrza – mówi cytowany w komunikacie prasowym m.st. Warszawy Rafał Trzaskowski, prezydent stolicy.
Umowy Climate City
100 wybranych miast opracuje teraz tzw. umowy Climate City, które będą zawierać ogólny plan neutralności klimatycznej w sektorach takich jak energia, budownictwo, gospodarka odpadami czy transport. - Zobowiązania podjęte przez miasta w umowach Climate City pozwolą im na współpracę z UE, władzami krajowymi i regionalnymi – a co najważniejsze z własnymi obywatelami, aby osiągnąć ten ambitny cel – wyjaśnia KE. Umowy te tworzone będą za pomocą platformy misji, zarządzanej przez projekt NetZeroCities. Platforma misji zapewni miastom niezbędną pomoc techniczną, regulacyjną i finansową.
Jak wyjaśnia Katarzyna Szymczak-Pomianowska, dyrektor Departamentu Zrównoważonego Rozwoju Urzędu Miasta Wrocław, „pierwszym etapem, który potrwa co najmniej kilkanaście miesięcy, będzie wypracowanie kontraktu między miastem a jego mieszkańcami, biznesem, uczelniami po to, aby stworzyć ścieżkę dojścia do neutralności klimatycznej”. - Wyznaczenie tej ścieżki jest bardzo trudnym zadaniem z uwagi na złożoność materii. Przede wszystkim, aby Misja mogła się udać, muszą do niej przystąpić wszyscy mieszkańcy. Musimy być wspólnie przekonani o tym, że chcemy jako Wrocław osiągnąć neutralność klimatyczną i gotowi jesteśmy podjąć wysiłek, zmienić nasze nawyki i sposób, w jaki do tej pory funkcjonowaliśmy, w jaki użytkowaliśmy miasto. Wszystko po to, by redukować ślad węglowy i zmniejszyć ilość gazów cieplarnianych, które generujemy – podkreśla w komunikacie wrocławskiego magistratu.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
